به نقل از «فردا»

قهرمان‌پور: تحریم‌ها مانع برجام نخواهد بود / آمریکا عجله ای برای توافق ندارد

تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۶۵۷۶۷

رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با ایسنا درباره رویکرد آمریکا به تحولات اخیر سیاسی در ایران و تاثیر مواضع آن بر مذاکرات برجامی احتمالی در آینده نزدیک با اشاره به اظهارات اخیر ویلیام برنز رییس سیا درباره ایران اظهار کرد: مشخص است که مبنای اظهارات وی بر اساس نهادهای امنیتی آمریکاست اما دو نکته در سخنانش است؛ اول اینکه حکومت ایران تحت فشار است، درآمدش کم شده و مشکلات اقتصادی اش بیشتر شده و دوم اینکه مردم و معترضان خسته و ناراضی‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این دو نکته را اگر بگذاریم در کنار تحلیل برنز زمانی که هیات اسراییلی به آمریکا رفت که در گفت‌وگو با وال استریت ژونال گفت، هنوز نهادهای اطلاعاتی ما بر این باورند مثل سال 2005 که ایران قصد ساخت سلاح هسته‌ای ندارد. بنابراین این سه نکته در نگاه آمریکایی‌ها که ایران به لحاظ اقتصادی ضعیف شده، مردم ناراضی هستند و ایران دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست اساس ارزیابی دولت بایدن از وضعیت کنونی ایران و توافق هسته‌ای است. از این رو معتقدم آمریکا عجله ای برای توافق ندارد یا باید گفت که آنها توافقی با ایران می خواهند که کمترین امتیاز را بدهند و بیشترین امتیاز را بگیرند.

وی ادامه داد: این مسایل نشان می دهد حتی فراتر از اینها آمریکایی ها مذاکرات برجامی را بعد از انتخابات کنگره هم در تعلیق نگه دارند چرا که اظهارات مقاماتشان نشان می دهد دولت آمریکا تحت فشار خاصی برای امتیاز دادن به ایران یا توافق با ایران نیست.

این کارشناس مسایل بین الملل در پاسخ به این که ممکن است در ایران در حوزه فعالیت های هسته ای توسعه و پیشرفتی صورت گیرد که محاسبات را بر هم زند؟ گفت: سوال این است که ایران چه اقدامی می تواند انجام دهد؟ آیا در فضای قبلی که ایران می گفت سطح و میزان غنی سازی را افزایش می دهد کار ادامه می یابد یا خیر؟ به نظر می آید حساسیت کاخ سفید نسبت به تهدید به افزایش سطح غنی سازی ایران کاهش یافته است. به علاوه به نظر می آید اظهاراتی که آقایان خرازی و لاریجانی درباره ظرفیت ساخت بمب ایران داشتند، در حد یک اتفاق باقی ماند و به یک روند تبدیل نشد. از این رو معتقدم فعلا ارزیابی آمریکایی ها این است که ایران اقدام شگفت‌آوری در حوزه غنی سازی انجام نمی دهد و در همان چارچوبی که در یک سال گذشته پیش رفته است، کار را ادامه می دهد.

قهرمان پور در پاسخ به اینکه با وجود مواضع اخیر کشورهای برجامی و مواضع شان درباره تحولات سیاسی ایران و تحریم های حقوق بشری، آنها به دنبال لغو مذاکرات و تعطیلی برجام نیستند؟ اظهار کرد: خیر. برای اعتبار بایدن مهم است که مذاکرات برجامی و برجام بماند. آنها تجربه اوباما را دارند و باور دارند که تجربه و رویکرد اوباما با ایران بهتر از آن چیزی بود که در دوره ترامپ دنبال شد. ارزیابی بایدن این است که بر روی دیپلماسی بین المللی برای اعمال فشار دیپلماتیک به ایران تاکید کنند.

این کارشناس مسایل بین الملل در پاسخ به این پرسش که تحریم های حقوق بشری آمریکا می تواند مانع مذاکرات احتمالی برجامی در آینده نزدیک باشد؟ خاطرنشان کرد: توافقی که ایران و آمریکا در چند سال اخیر داشتند این است که خط تحریم های حقوق بشری را از تحریم های هسته‌ای جدا کنند و تبادل زندانی‌ها و مسایل حقوق بشر جدا از موضوع هسته‌ای و تحریم های هسته ای پیش می‌رود، هر چند بی ربط به هم نیستند. در کل ملاحظات و تحریم های حقوق بشری اخیر آمریکا و اروپا مانع جدی در برابر برجام نخواهد بود ضمن اینکه تسهیل کننده هم نیست.

وی درباره رفتار اروپا و آمریکا در حمایت از اعتراضات و لزوم برداشتن تحریم هایی که اینترنت و فضای باز اطلاعات و ارتباطات را تحت تاثیر قرار داده است در حالی که تلاش ها برای برداشته شدن تحریم دارویی به ویژه داروی برخی بیماران خاص از جمله بیماران پروانه ای تا کنون بی نتیجه بوده است، گفت: بالاخره نظام های دموکراتیک همیشه تحت فشار افکار عمومی هستند و از طرفی مساله قدرت و منافع شان وجود دارد و این منحصر به اروپا هم نیست، در رفتار و سیاست روسیه و چین و کشورهای دیگر هم این پارادوکس و استاندارد دو گانه را می بینید. جایی که منافعشان ایجاب کند وارد می شوند و جایی که ضرورت نباشد، وارد نمی‌شوند. اینکه چرا کشورهای اروپایی این طور رفتار می کنند اما در بین کشورهای روسیه و چین و غیره این رفتار را نمی بینیم برای این است که در این کشورها یک متغیر اضافه‌تری وجود دارد و آن مساله افکار عمومی است. اساسا دولتمردان این کشورها به چیزی که برای افکار عمومی مهم می‌شود، سریع باید واکنش نشان دهند. تا زمانی که مسایل حقوق بشری در افکار عمومی مهم نیست اهمیتی نمی دهند اما وقتی مردم به خیابان می آیند سعی می کنند برای انتخابات هم شده کاری انجام دهند و این همان پارادوکس قدیمی "افکار عمومی" است که سیاستمداران تا چه اندازه باید تابع افکار عمومی باشند؟

قهرمان پور تصریح کرد: یکی از ضعف های ما این بوده که در جامعه غربی پایگاه آنچنانی نداریم و افرادی نداریم که با نهادهای مدنی آنجا صحبت کنند که تحریم چه بلایی بر سر مردم و بیماران آورده است و به لحاظ انسانی و اخلاقی چه صدماتی وارد کرده است اما در مساله فلسطین در اروپا و انگلیس جامعه مدنی فعال بوده و روشنفکران فلسطینی رفت و آمد داشتند و فعال بودند. کسانی مثل ادوارد سعید و محمود درویش بودند که فعال بودند اما در دهه های گذشته ما از این نوع پتاسیل استفاده نکردیم. در نتیجه برداشت آنها عموما تابع فضای رسانه ای بوده است. در رسانه هم فرمان دست آنهاست، هرچه قدر هم سرمایه گذاری کنید یک صدا در انبوه بلندگوهای آنهاست.

وی تاکید کرد: حساسیت این سیاست گذاران نسبت به افکار عمومی و رای که باید از مردم بگیرند و دیگری ضعف ما در جامعه مدنی این کشورها و نداشتن ارتباط است که در نهایت باعث می شود ذهنیت آنها متاثر از جریان رسانه ای اصلی غربی و آمریکایی باشد. مثل آنچه در جریان اوکراین و تصویر سازی از چین می‌بینید که رسانه هایشان چه می کنند؛ دقیقا همین کار را درباره ایران انجام می دهند.

منبع: ایسنا

منبع: فردا

کلیدواژه: برجام قهرمانپور تحریم های آمریکا و اروپا تحریم های حقوق بشری افکار عمومی قهرمان پور تحریم ها هم نیست هسته ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۶۵۷۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟

دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد.

ارسال چند پیام از سوی آمریکایی‌ها و سپس تکذیب آن حکایت از سردرگمی کاخ سفید در تحلیل وقایع منطقه پس از عملیات درخشان وعده صادق دارد. پیش‌ازاین نشریه انگلیسی آی در گزارشی نوشته بود که و بایدن همه گزینه‌ها را «روی میز» نگه می‌دارد و در نظر دارد تا توافق برای جلوگیری ایران از تولید سلاح‌های هسته‌ای به‌عنوان بخشی از تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌تر برای جلوگیری از جنگ همه‌جانبه در خاورمیانه را احیا کند.

این نشریه انگلیسی که به محافل دیپلماتیک در لندن نزدیک است در ادامه با اشاره به موضوع احیای برجام نوشته است که کاخ سفید در حال بررسی توافق هسته‌ای جدید با ایران درازای لغو برخی تحریم‌های اقتصادی علیه تهران است تا از یک جنگ تمام‌عیار در منطقه جلوگیری کند، یک دیدگاه در داخل دولت این است که رئیس‌جمهور فرصتی را برای آغاز مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای ایران می‌بیند.

پس از انتشار این گزارش روزنامه کویتی الجریده که مدعی انتشار اخبار محرمانه در منطقه است در خبری قابل‌توجه نوشت که ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا درباره برجام نیز آغاز شود!

البته این اخبار دو روز پس از انتشار از جانب یک مقام سیاسی در آمریکا تکذیب شده است، ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جریان کنفرانس خبری و در پاسخ به پرسشی در خصوص این دست گزارش‌ها اعلام کرد که در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران ابراز نظر نکرده اما می‌بایست گفت آمریکا در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیست.

برای مهار ایران با آن‌ها گفتگو کن!

برخی آگاهان سیاسی اعتقاد دارند که انتشار این دست اخبار از سوی محافل خبری نزدیک به آمریکایی‌ها و تکذیب آن در تریبون‌های رسمی نشانه میل بایدن به تشویق تهران به آغاز مذاکراتی است که با دادن مشوق‌هایی ایران را در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا مهار کند. به‌عبارتی‌دیگر آمریکایی‌ها پس از مشاهده ضرب دست ایران در عملیات وعده صادق به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش فشار بر ایران کارکرد خود را ازدست‌داده و تنها گزینه فعال روی میز گفتگو است.

این گزاره شواهد قابل‌توجهی دارد؛ باوجودآنکه طرف آمریکایی باز کردن میز مذاکره با ایران را تکذیب کرده اما مدتی قبل متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که آیا بایدن در حال بررسی مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای با ایران است یا خیر؟ اعلام کرد که دولت بایدن بر این باور است که یک مسیر دیپلماتیک بهترین راه روبه‌جلو است.

البته آمریکایی‌ها برای باز کردن کریدور گفتگو با ایران از یک سیاست پیچیده و ترکیبی استفاده کرده و مسیر ابهام را پیش می‌برند، کاخ سفید هفته قبل معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌داد در پروژه‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی همکاری کند را تمدید نکرده اما در اقدامی متقابل در باغ سبز مذاکره را نیز باز گذاشته است، این تاکتیک نشان می‌دهد که سیاست آمریکا در قبال ایران افزایش فشار با راهنما زدن به‌سوی مذاکره است!

درحالی‌که آمریکا با عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای مرگ برجام را تائید کرده اما در آن‌سو در حال دادن تنفس مصنوعی بی‌نتیجه به آن است، این سیاست به معنای تمایل آمریکا به دادن مشوق جدید به ایران نیست بلکه ایجاد اتمسفری است که با تمسک به آن راهبردهای جدید بازدارندگی از جانب ایران را مهار کند.

شورای آتلانتیک در گزارشی درباره اهمیت مهار ایران با کمک سیگنال‌های برجامی نوشته است:

تنش چشمگیر بین ایران و رژیم صهیونیستی در هفته‌های اخیر پتانسیل بالایی برای اشتباه محاسباتی در فقدان کانال‌های ارتباطی مستقیم را نشان می‌دهد. اگر ایران تصمیم بگیرد وضعیت خود را به‌عنوان یک کشور دارای آستانه هسته‌ای کنار بگذارد و سیاست خود را به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای بچرخاند، این خطر حتی جدی‌تر خواهد شد. علیرغم پیام‌های گسترده‌ای که در روزهای قبل از حمله به تهران ارسال شد و از آن خواست از پاسخ مستقیم علیه اسرائیل خودداری کند، ایران تصمیم گرفت سیاست مهار خود را کنار بگذارد. ایران در این مرحله به دنبال احیای بازدارندگی خود علیه اسرائیل حتی به قیمت تشدید تنش نظامی احتمالی بود.

آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟

تغییر در دکترین هسته‌ای ایران یکی از گزاره‌های جدید غربی‌ها برای افزایش فشارهایی است که ایران را به سوی کانال‌هایی هدایت می‌کند که خروجی آن طرح مهار است.

یکی از مهم‌ترین بازیگران در این طراحی مدیرکل آژانس است؛ رافائل گروسی در مصاحبه‌ای با دویچه وله، ضمن این ادعا که ایران نه ماه‌ها بلکه چند هفته با داشتن اورانیوم کافی برای تولید یک بمب اتمی فاصله دارد، اما این به آن معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هسته‌ای دارد یا خواهد داشت.

البته گروسی گفته است که نمی‌توان نتیجه مستقیم گرفت که ایران اکنون سلاح اتمی دارد. به‌رغم همکاری‌های ایران با آژانس، گروسی در این مصاحبه همچنین مدعی شد آژانس سطح دسترسی لازم در ایران را ندارد و به همین دلیل سؤالات زیادی مطرح است!

مدیرکل آژانس بار دیگر درباره مواردی سخن گفته که به تعبیرش «مسائل باقیمانده» نام داشته و اعلام کرده است که برای حل این موارد تمایل به سفر به ایران را دارد. به نظر می‌رسد که مدیرکل آژانس بابیان ادعاهای پرونده‌های مفتوح در سطح یک کاتالیزور برای اعمال فشار به تهران عمل می‌کند.

واقعیت آن است که در حال حاضر اقدامات آژانس چیزی بیشتر از یک مزاحمت سیاسی نبوده و ثابت‌شده است که قرار نیست قدمی در جهت حل سه موضوع فنی یعنی «حل‌وفصل موضوعات پادمانی»، «ارائه تضمین‌های ذاتی و اعتباری»، «لزوم رفع تحریم‌های بازدارنده» بردارد، ازاین‌رو در شرایط فعلی سفر گروسی به تهران بی‌معنا بوده و تا زمانی که در نقش مزاحم فعال قرار دارد گفتگوی او با مقامات ایرانی عبور از خطوط قرمز هسته‌ای محسوب می‌شود.

واقعیت آن است که دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد، همچنین اظهارنظرهای شخصی باعث تغییر در خطوط کلی نظام نیز نخواهد شد.

همچنین باید به این نکته اشاره کرد که سیاست افزایش فشار و ارائه مشوق برای خروج ایران از مدار یک تاکتیک نخ‌نما شده است و اراده ایران در کنشگری فرا منطقه‌ای با این دست اظهارات ضد ایرانی همراه با سیگنال‌های مبهم دچار خلل نخواهد شد، عملیات موشکی اخیر سپاه پاسداران نشان داد دشمنان نه قادر به درک ابعاد گوناگون صبر استراتژیک ایران هستند و نه شناختی نسبت به قواعد نهان بازدارندگی در منطقه دارند!

 

این مطلب نخستین بار در سایت مشرق منتشر شده است.